Wat is er gebeurd in Fukushima ?

Op 11 maart 2011 werd de kerncentrale van Fukushima – Daiichi automatisch uitgeschakeld wegens een aardbeving. De tsunami die erop volgde, vernielde het koelsysteem van de reactoren 1, 2 en 3. Door oververhitting smolten de splijtstofhulzen grotendeels, en deden zich ontploffingen voor, waarbij hoge concentraties radioactiviteit vrijkwamen.

Kan het ongeval van Fukushima ook in België gebeuren?

De seismische activiteit rond de sites van Doel en Tihange is in niets vergelijkbaar met die in Japan. Japan ligt op een breuklijn tussen grote continentale en oceanische platen en krijgt dus regelmatig te maken met zware aardbevingen. De kerncentrale van Doel ligt in aardbevingsarm gebied; in de regio van Tihange is er wel enige seismische activiteit, maar de frequentie en intensiteit is veel lager dan in Japan. Dankzij hun robuuste gebouwen en veiligheidssystemen zijn Doel en Tihange goed bestand tegen het type aardbevingen dat kan optreden in België.

Het aardbevingsrisico was welbekend in Japan. Hoe kon een zware aardbeving dan toch tot de kernramp van Fukushima leiden? Uit onderzoek is gebleken dat het ongeval van Fukushima niet werd veroorzaakt door de aardbeving zelf, maar door de daaropvolgende tsunami. 

Het risico op een tsunami in Doel en Tihange is nagenoeg onbestaande. Met overstromingen, springtij of vloedgolven moeten we wel rekening houden, al is de waarschijnlijkheid daarvan ook zeer klein. De Belgische kerncentrales beschikken over de nodige bescherming en veiligheidssystemen om het hoofd te bieden aan hoge waterstanden en overstromingen, nu en in de toekomst.

Daarnaast verschillen de Belgische kerncentrales qua ontwerp sterk van de Japanse centrales in Fukushima. De Belgische centrales zijn PWR-reactoren (pressurized water reactors). In onze centrales werpen we verschillende barrières op tussen de radioactieve materie en de buitenwereld. De uraniumtabletten bevinden zich in gesloten splijtstofhulzen die in het reactorvat geplaatst worden. Dat stalen reactorvat heeft op zijn beurt een dikte van 20 cm en bevindt zich in het reactorgebouw. Dat gebouw bestaat dan weer uit 2 wanden van elk 1 meter dikte. 

Wil je graag meer weten over hoe de veiligheid van onze Belgische kerncentrales wordt gegarandeerd? Klik dan hier.
 

Welke lessen werden getrokken uit deze ongevallen?

Na de ramp in Fukushima droeg de Europese Unie haar lidstaten op om alle sites met nucleaire installaties aan tests te onderwerpen, de zogeheten ‘stress tests’ (weerstandstests). Deze tests gingen na in welke mate de installatie bestand is tegen extreme natuurfenomenen. In België beslisten de veiligheidsautoriteiten om meteen ook de weerstand tegen menselijke daden zoals terrorisme en cyberattacks te evalueren. Uit de tests bleek dat de Belgische centrales tot de meest robuuste van Europa behoren. Meer info over deze weerstandstesten is te vinden op de website van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle.

Welke investeringen werden uitgevoerd in onze centrales na deze Belgian Stress Tests (BEST)?

De totale extra investeringen in het kader van BEST bedragen ongeveer 200 miljoen euro. Deze investeringen dragen bij tot de continue verbetering van de nucleaire veiligheid van de installaties en maken ze bestand tegen de meest extreme situaties. 

Een overzicht van de uitgevoerde investeringen:

• Alle reactorgebouwen zijn uitgerust met een speciale filterinstallatie, die – in het zeer onwaarschijnlijke geval van een kernongeval – de mogelijke uitstoot van radioactieve deeltjes tot een absoluut minimum reduceert.
• De centrales zijn voorzien van bijkomende afschermingen van installaties tegen overstromingen. Specifiek in Tihange is een muur gebouwd ter bescherming tegen zware overstromingen. Dit bouwwerk beschermt de volledige site tegen overstromingen bij een uitzonderlijk hoge waterstand van de Maas. De complexe constructie is 2,3 meter hoog en 1,8 kilometer lang en is voorzien van sluizen, afvoerkanalen en pompen. In oktober 2015 werd die muur in dienst genomen.
• De brandveiligheidsinfrastructuur is uitgebreid.
• Er zijn nieuwe aardbevingsbestendige gebouwen met bijkomende veiligheidsvoorzieningen voor uitzonderlijke externe omstandigheden gebouwd, zowel mobiel (dieselgeneratoren, pompen, brandweermateriaal en -wagens, etc.) als vast (bijv. extra controlezaal in bunker). 
• Ook de aardbevingsbestendigheid van belangrijke veiligheidssystemen is versterkt.
• Bepaalde veiligheidssystemen zijn uitgebreid, bijvoorbeeld de systemen die de koeling van de reactorkern verzekeren in ongevalsomstandigheden.
• Op beide sites werden de opleidingsprogramma’s voor de medewerkers en noodplanorganisatie versterkt om gebeurtenissen op verschillende eenheden tegelijkertijd te kunnen beheersen.

Bekijk onderstaand filmpje voor een blik op de uitgevoerde investeringen.