Conform de wet op de kernuitstap werd eenheid 3 van de kerncentrale van Doel op vrijdag 23 september 2022, na 40 jaar uitbating, definitief van het elektriciteitsnet afgekoppeld. Op dinsdag 31 januari 2023 volgde eenheid 2 van de kerncentrale van Tihange. Doel 3 en Tihange 2 zijn daarmee de eerste Belgische kerncentrales die voorgoed stoppen met elektriciteit produceren.

In de avond van vrijdag 23 september 2022, om 21u31, legden de operatoren in de controlezaal van Doel 3 de reactor voor de laatste keer stil en verbraken ze de verbinding met het hoogspanningsnet. Op 31 januari 2023, om 22u45, gebeurde hetzelfde in Tihange 2.

40 jaar Doel 3 in cijfers

1006 megawatt vermogen
11 924 dagen operationeel
Meer dan 270 000 000 megawattuur elektriciteit geproduceerd
90 205 tuigen om te ontmantelen

40 jaar Tihange 2 in cijfers

1008 megawatt vermogen
11 963 dagen operationeel
Meer dan 270 000 000 megawattuur elektriciteit geproduceerd

Hoe het begon

In 1975 start de bouw van de derde eenheid van de nieuwe kerncentrale op de terreinen van energiebedrijf Ebes  in het polderdorp Doel, aan de oever van de Schelde. In Hoei in de provincie Luik verrijst in dezelfde periode een gelijkaardige nieuwe eenheid op de terreinen van Intercom, op de rechteroever van de Maas: Tihange 2. 

Een consortium van de Franse kerncentralebouwer Framatome, de Charleroise elektromechanicafabrikant ACEC en de Luikse staalproducent Cockerill bouwt de centrales naar een ontwerp van het Amerikaanse Westinghouse. Het gaat om een drukwaterreactoren (of PWR – pressurized water reactors) met 3 primaire koelwaterlussen en een elektrisch nettovermogen van 900 MW. De stoomturbines worden geleverd door het Frans-Amerikaanse Alsthom Atlantique.

Mijlpalen

• 14 juni 1982: Reactor Doel 3 eerste keer kritisch.
• 23 juni 1982: Doel 3 wordt voor de eerste keer aan het net gekoppeld.
• 1 oktober 1982: Officiële indienstname van Doel 3.
• 5 oktober 1982: Eerste nucleaire kettingreactie in de reactor van Tihange 2.
• 13 oktober 1982: Tihange 2 wordt voor de eerste keer aan het net gekoppeld.
• 1 februari 1983: Officiële indienstname van Tihange 2.  
• 1993: Vervanging van de stoomgeneratoren van Doel 3.
• 2001: Vervanging van de drie stoomgeneratoren van Tihange 2 in 62 dagen tijd, op dat moment een wereldrecord.
• 2010: Met een jaarproductie van 8824 GWh breekt Tihange 2 het Belgische record. Dit record wordt het daaropvolgende jaar opnieuw gebroken door Tihange 3.
• 4 juli 2012: Start van het dossier van de waterstofinsluitsels in de reactorkuip van Doel 3.
• 2 oktober 2012: Uitstel van de heropstart van Tihange 2 na de detectie van waterstofinsluitstels in de wand van de reactorkuip.
• 17 november 2015: FANC geeft toestemming voor de heropstart van Doel 3 en Tihange 2.

Een nieuwe fase

Met de definitieve stopzetting van Doel 3 en Tihange 2 begint een nieuwe fase in de levenscyclus van deze kerncentrales: de definitieve stopzettingsfase. Deze fase is een noodzakelijk onderdeel van het ontmantelingsproces. Ze begint op het ogenblik dat de reactor definitief wordt stilgelegd en eindigt op het moment dat alle splijtstofelementen en zoveel mogelijk radioactiviteit uit de installaties zijn verwijderd. Het doel van de definitieve stopzettingsfase is het voorbereiden van de installaties op de ontmanteling. 

Concreet omvat de definitieve stopzettingsfase de ontlading van de reactor en de transfert van de splijtstof naar de desactivatiedokken. Ze omvat ook de decontaminatie van de primaire kring en de transfert van de splijtstof naar tijdelijke opslaggebouwen. Het afvoeren van de filters en harsen, de finale spoeling van de leidingen en de dokken, en de afvoer van afval, effluenten en gevaarlijke producten gebeuren ook in deze fase.

Vervolgens gaat Electrabel over tot de eigenlijke ontmanteling van de kerncentrale. Hier gaat veel aandacht naar de ‘big four’: de ontmanteling van de reactor en zijn interne delen, van de beschermende betonnen structuur rond het reactorvat en de primaire kring met o.a. de stoomgeneratoren. Daarnaast is er ook de verwijdering van alle buizen, kabels en andere apparatuur en de bouw van de nodige infrastructuur om het materiaal en afval uit de ontmanteling te kunnen verwerken.

Pas wanneer Electrabel alle sporen van radioactiviteit heeft verwijderd, gaat de eindfase in, met de volledige afbraak van alle resterende structuren.