Op maandag 23 april 2018 stelden de operatoren van ENGIE Electrabel bij hun dagelijkse routinecontroles een afwijking vast op het primaire koelcircuit van Doel 1. Uit voorzorg beslisten ze de centrale stil te leggen voor controle.

Verder onderzoek wees uit dat de afwijking te wijten was aan waterverlies op een backupleiding van het reservekoelwatersysteem van Doel 1. Deze leiding wordt enkel gebruikt in ernstige noodsituaties. Het waterverlies lag ook ver beneden de limieten voor een automatische stillegging van de reactor. Er was op geen enkel moment een risico voor de veiligheid van de werknemers, de omgeving of de omwonenden.

ENGIE Electrabel treft nu de nodige voorbereidingen voor de herstelling. De kerncentrale Doel 1 zou op 29 mei 2018 sowieso worden stilgelegd voor een uitgebreide revisie. Aangezien de levertijd voor de nodige wisselstukken enkele weken bedraagt, werd beslist om de startdatum van de revisie te vervroegen naar 27 april, zoals gemeld op de ENGIE Transparency-website.

Wat is er aan de hand?

De parameters van het koelwatercircuit worden dagelijks manueel gecontroleerd. Bij de dagelijkse routinecontrole op maandagochtend 23 april 2018 zag de bedrijfsploeg een afwijking van de standaardwaarden van het waterniveau. Verder werkte alles normaal, maar uit voorzorg beslisten we om de reactor preventief stil te leggen voor controle. Bij die controle heeft de bedrijfsploeg een waterverlies vastgesteld. Op het moment dat de installaties voldoende gekoeld waren en de druk verlaagd, was verder onderzoek mogelijk. Daaruit bleek dat een herstelling noodzakelijk was op een las op de back-up veiligheidsinjectieleiding.

De bewuste leiding wordt enkel gebruikt in noodsituaties, maar uit principe van nucleaire veiligheid moeten alle reservesystemen op elk moment in topconditie verkeren. Nucleaire veiligheid blijft altijd prioriteit.

Is dit een veiligheidsprobleem?

Er is op geen enkel moment een risico geweest voor de nucleaire veiligheid. De Technische Specificaties schrijven voor dat alle reservesystemen op elk moment beschikbaar moeten zijn, vandaar deze preventieve stillegging en herstelling.

Het Federaal agentschap voor Nucleaire Controle heeft dit voorval inmiddels ingedeeld op niveau 0 van de INES schaal. Dit is een afwijking (geen anomalie of incident) en een gebeurtenis die weinig belang heeft op vlak van nucleaire veiligheid.

Over welk type defect gaat het precies?

Wat is de grondoorzaak? Dit gaat over waterverlies aan een lasnaad op een back-up veiligheidsinjectieleiding. De bewuste leiding wordt enkel gebruikt in noodsituaties, maar uit principe van nucleaire veiligheid moeten alle reservesystemen op elk moment in topconditie verkeren. Nucleaire veiligheid blijft altijd prioriteit.

Over de grondoorzaak moeten verdere inspecties en onderzoeken in de loop van de komende weken uitsluitsel geven. Dit zal onder andere gebeuren in de gepaste laboratoria.

De reactor werd al op maandag 23 april stil gelegd. Waarom werd de oorzaak pas op 26 april gevonden?

Op 23 april werd de afwijking opgemerkt tijdens de dagelijkse controle. Over de exacte plaats kon nog geen uitsluitsel gegeven worden. Na een stillegging heeft de reactor tijd nodig om af te koelen, dus we konden onze mensen er niet meteen naartoe sturen. Op 25 april werd het onderzoek in het reactorgebouw gestart en met behulp van een endoscopie werd de oorzaak gevonden. Het is belangrijk dat de werknemers dergelijke controles in alle veiligheid kunnen uitvoeren. Bovendien zit de betrokken leiding op een moeilijk bereikbare plaats, tussen het reactorvat en een betonnen muur.

Was het defect al langer aanwezig?

Al onze installaties zijn uitgerust met ultragevoelige sensoren, die elke afwijking meteen signaleren en indien nodig automatisch de veiligheidssystemen opstarten. Daarbovenop komen ook nog de dagelijkse controles door de bedrijfsploegen. Het is door deze nauwgezette controles dat het defect meteen ontdekt werd. De afwijking lag ver beneden de limieten die een automatische inwerkingtreding van de veiligheidssystemen veroorzaken.

Waar situeert deze afwijking zich op de INES-schaal?

Het Federaal agentschap voor Nucleaire Controle heeft dit voorval ingedeeld op niveau 0 van de INES-schaal. Dit is een gebeurtenis die weinig belang heeft op vlak van nucleaire veiligheid. Deze afwijking had geen enkele impact op de veiligheid het personeel, de omgeving of de installaties.

Moet het FANC zijn goedkeuring geven voor de heropstart van de reactor?

Bij het einde van elke revisieperiode moet het FANC inderdaad zijn goedkeuring geven voor heropstart. Dit maakt deel uit van de procedures.

Is het gelekte water radioactief?

Het waterverlies doet zich voor op een back-up veiligheidsinjectieleiding. Door deze leiding stroomt water met boorzuur, zoals gebruikelijk is in reactoren van het type PWR (Pressurized Water Reactor). Dit boor dient om de energieopwekking in het reactorvat beter te kunnen regelen. Het is mogelijk dat dit water een lage concentratie radioactieve deeltjes bevat. Dit is echter geen probleem want de strenge controles en procedures zorgen ervoor dat alle radioactiviteit binnen het reactorgebouw gehouden wordt. Dit water wordt opgevangen en behandeld volgens speciaal daarvoor voorziene afvalbehandelingsprocedures.

Waarom werd de startdatum van de geplande revisie vervroegd?

Het lek situeert zich op een moeilijk bereikbare plaats. De levertijd van de wisselstukken neemt ook vlug enkele weken in beslag. Daardoor werd beslist om deze reparatie op te nemen bij de reeds geplande onderhoudsperiode van Doel 1, en deze periode zo te vervroegen van 29 mei naar 27 april 2018.